سید محمد احصایی (تولد 1318، قزوین)، خطاط
محمد احصایی در قزوین متولد شد. تحصیلات عالیه خود را در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران گذراند. فعالیت حرفه ای خود را با مجله «جوانان جمعیت شیر و خورشید» آغاز کرد. در 1۳۳۷ هـ .ش به استخدام وزارت فرهنگ درآمد. در 1339هـ .ش با مؤسسه پارس و گردونه همکاری کرد که این همکاری تا 1344هـ .ش ادامه یافت. در این ایام با افرادی چون مرتضی ممیز و آیدین آغداشلو آشنا شد که علاقه مندی وی را به هنر نقاشی، گرافیک و خوشنویسی در پی داشت. در ۱۳۴۱ هـ .ش خوشنویس و مدیر گرافیک سازمان جوانان جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران شد و تا 1344 هـ .ش در همان سمت باقی ماند. در 1343هـ .ش با سازمان کتابهای درسی به عنوان کارشناس هنری، گرافیست، خوشنویس، مؤلف، ویراستار و نقاش کتابهای درسی دوره دبستان و راهنمایی به همکاری پرداخت.
در ۱۳۴۹هـ .ش در مؤسسه طراحی حروف و کارهای تایپوگرافی آغاز به کار کرد. از ۱۳۵۰ هـ .ش در دانشکده هنرهای زیبای در رشته گرافیک به تدریس پرداخت و گرافیک خط را برای نخستین بار آموزش داد. در۱۳۵۱ هـ .ش نقاش برگزیده نمایشگاه وزارت فرهنگ و هنر شد. در ۱۳۵۵ هـ .ش جایزه اول نمایشگاه کانی سورمر را دریافت کرد. از 1357 هـ . به عضویت هیأت علمی دانشگاه تهران درآمد. او طی سالهای ۱۳۵۹-۱۳۶۱ هـ .ش پنج قطعه کتیبه به خط محقق را برای مسجد الغدیر تهران نگارش کرد. همچنین به نگارش و سفالگری نقش برجسته کتیبه ایران در ورودی موزه ملی ایران پرداخت. از ۱۳۶۴ تا ۱۳۶۶ هـ .ش به عضویت شورای عالی انقلاب فرهنگی درآمد. طی سالهای ۱۳۶7-۱۳۶4 هـ .ش عضو شورای عالی انجمن خوشنویسان ایران و در ۱۳۷۵هـ .ش عضو هیأت امنای انجمن خوشنویسان ایران شد. در 1376 هـ .ش به عضویت شورای عالی هنرهای تجسمی کشور درآمد. در همان سال عضو هیأت مؤسس انجمن هنرمندان نقاشی ایران، در ۱۳۷۹ هـ .ش عضو شورای عالی انجمن صنفی طراحان گرافیک ایران و در ۱۳۸۲ هـ .ش عضو کمیته متخصص خبره جهت ارزشیابی هنرمندان خوشنویس شد.
او از ۱۳۸۳هـ .ش تاکنون عضو افتخاری انجمن هنرمندان نقاش و مشاور عالی انجمن صنفی طراحان گرافیک ایران است. احصایی در 1383 هـ . ش به عضویت پیوسته فرهنگستان هنر درآمد. در ۱۳۸۴هـ .ش نشان درجه یک ملی فرهنگ وهنر را از رئیس جمهور وقت دریافت کرد. او در راه اندازی رشته گرافیک در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران سهمی بسزا دارد. احصایی را بنیانگذار نقاشی خط در ایران میدانند. او از 1354هـ .ش شروع به کشیدن تابلوهایی کرد که عمدتاً با کلمه «الله» یا آیه «لااله الاالله» شکل میگیرد و به گفته خودش نوعی ذکر تصویری «الله» و نمودی از عرفان و تصوف اسلامی است. احصایی تاکنون چند نوبت به این کارها، که به نام کارهای «الله» معروف است، پرداخته و در آخرین دستاورد، رنگ را به کلی از میان برداشته تا در بیرنگی و بیاختیاری سفید روی سفید و سیاه با سیاه که هر دو تجلی از نور هستند طرحی نو در انداخته باشد. این شکل از کار او به «الفبای ازلی» نیز شهرت یافته است.
از دیگر آثار شاخص او میتوان به طراحی نشانه نوشته یا لوگویهای بنیاد نهجالبلاغه، فرهنگسرای نیاوران، فرهنگستان هنر و سازمان کتابهای درسی و همچنین لوگوی بسیاری از روزنامههای اخیرالانتشار اشاره کرد. محمد احصایی در دهها نمایشگاه انفرادی و گروهی قبل و بعد از انقلاب در ایران وکشورهای دیگر شرکت کرده است. کارهای وی در عرصه طراحی گرافیک نمودی خوشنویسانه دارد و از پوستر گرفته تا نشانه نوشتههای او، همه ابتدا در حروف و بازیهای ساختاری و سنجیده با ترکیب حروف خلاصه شده و در نهایت نقشی گرافیکی ایفا میکند. به سبب آمیختن سنت با نوآوری، مخاطبین وی ارتباط مطلوبی با آثارش پیدا میکنند.