فارابی «فیلسوف فرهنگ»
فارابی در مقام مؤسس فلسفه اسلامی به مسئله تبادل فرهنگی توجه کرده است که در عصر ما نه فقط حل مسائل جهان توسعه نیافته، بلکه درک و فهم آینده عالم متجدد و نوع بشر به آن بستگی پیدا کرده است.
اگر قبول رسوم و فرهنگ غرب را امری درست و مفید یا ضروری و ناگزیر بدانیم و بخواهیم با استمداد از نظر فارابی درباره وضع فعلی عالم در نسبتی که با فرهنگ غربی دارد حکم کنیم، باید بگوییم که قبول نظام زندگی غربی بدون اخذ اساس فلسفی این نظام مایه پریشانی و آشوب فکری می شود. آشنایی با این اساس و فرهنگ غربی وقتی حاصل می شود که دریابیم علم و سیاست و ادب و قواعد و قوانین عالم غربی که در سراسر جهان انتشار می یابد بر چه مبنایی استوار است و در چه شرایطی ممکن است رشد و بسط و قوام پیدا کند.
امروز که ما دوباره در عصر انتقال قرار گرفته‌ایم باید به شرایط امکان انتقال علم و تفکر و شرایط هم سخنی فرهنگ‌ها بیندیشیم. در این اندیشه، فارابی می‌تواند پیشرو و آموزگار ما باشد.
این کتاب اثری قابل تأمل و تفکر برانگیز در حوزۀ فلسفۀ اسلامی است که تمرکز خود را بر جنبه‌های تفکر ژرف فارابی قرار داده است. در این کتاب با نگاهی تازه به آرای فارابی و فلسفۀ او پرداخته شده و بسیاری از معضلات و دشواری‌ها و حتی نکات مورد غفلت واقع شدۀ فلسفۀ او مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. کتاب مشتمل بر یک یادداشت و درآمد، نه فصل، خاتمه و یک پیوست است. در فصل نخست کتاب به زندگی، آثار و مابعدالطبیعۀ فارابی توجه شده و در فصل دوم آغاز تفکر فلسفی در عالم اسلامی مورد شرح قرار گرفته است. از فصل سوم به بعد، فلسفۀ سیاسی فارابی و آرای او در این حوزه مورد توجه قرار گرفته و فصول انتهایی اثر حاضر به تفسیر کلامی فلسفۀ مدنی و تأثیر آرای فارابی در حکمت عملی حکمای اسلامی اختصاص یافته است.
این کتاب به قلم دکتر رضا داوری اردکانی توسط انتشارات سخن به چاپ رسیده است.