روز بزرگداشت سعدی شیرازی
شرف الدین / مصلح الدین ابومحمد معروف به سعدی شیرازی، در حدود 605- 606 هـ .ق درخانواده ای اهل علم و ادب در شیراز متولد شد. تحصیلات اولیه را نزد پدر در زادگاهش فرا گرفت. در اوان جوانی به بغداد رفت و در مدرسه نظامیه که خاص شافعیان بود، به تحصیل علوم ادبی و دینی نزد استادان بزرگی چون شهاب الدین سهروردی و ابن جوزی پرداخت، سپس به عراق ،شام و حجاز سفر کرد و در عهد حکومت ابوبکر بن سعد بن زنگی، اتابک سلغری، به شیراز بازگشت و منظومه حکمی «بوستان» را در 655 هـ .ق به وی تقدیم کردو سال بعد «گلستان» را در مواعظ و حکم به نثر مزین آمیخته به قطعات شعری دل انگیز به نام شاهزاده سعد بن ابوبکر درآورد و به وی تقدیم کرد. از آن پس قسمت عمده عمر خود را در شیراز و در خانقاه خود زیست و در 691 هـ .ق در همانجا درگذشت و به خاک سپرده شد. برای نخستین بار در قرن 7 هـ .ق خواجه شمس‌الدین محمد صاحب‌دیوان، وزیر معروف اباقاخان، ایلخان مغول، مقبره‌ای بر فراز قبر وی ساخته شد.
در ۹۹۸ هـ .ق به دستور یعقوب ذوالقدر، حاکم فارس، خانقاه شیخ ویران گردید و اثری از آن باقی نماند تا اینکه در ۱۱۸۷ هـ .ق به دستور کریم خان زند، عمارتی ملوکانه از گچ و آجر بر فراز مزار شیخ بنا شد که شامل دو طبقه بود. بنای فعلی آرامگاه سعدی از طرف انجمن آثار ملی (انجمن آثار و مفاخر فرهنگی کنونی) در ۱۳۳۱ هـ..ش با تلفیقی از معماری قدیم و جدید ایرانی در میان عمارتی هشت ضلعی با سقفی بلند و کاشیکاری ساخته شد. سعدی، یکی از چهار شاعر بزرگ و بلامنازع فارسی است. در سخن او غزل عاشقانه به والاترین حد لطافت و زیبایی رسیده و لطیف ترین معانی در ساده ترین و فصیح‌ترین و کامل‌ترین الفاظ آمده است. در حکمت و موعظه و ایراد حکم و امثال از هر شاعر پارسی‌گوی موفق‌تر است. نثر او در «گلستان» بهترین نمونه نثرهای فصیح فارسی است. وی به سبب تقدم در نثر و نظم از قرن هفتم به بعد همواره مورد تقلید و پیروی شاعران و نویسندگان پارسی‌گوی ایران و خارج از ایران بوده است.
از آثار منثور دیگرش می‌توان از «مجالس پنجگانه»، «نصیحهالملوک»، «رساله عقل و عشق» و «تقریرات ثلاثه» نام برد؛ اشعارش به قصاید و مراثی و ترجیعات و چند مجموعه غزل و مقطعات و و جز آن تقسیم می‌شود. «کلیات سعدی» بارها در ایران و سایر کشورها طبع شده است. در ایران از ۱۳۸۱ هـ .ش روز اول اردیبهشت ماه به عنوان «روز سعدی» نام گذاری شده است.