سیروس شمیسا (تولد 1327، رشت)، ادیب و محقق
سیروس شمیسا در رشت متولد شد. تحصیلات عالی خود را در دانشگاه شیراز آغاز کرد، چند سالی پزشکی خواند، ولی پس از چندی تغییر رشته داد، در همانجا در رشته ادبیات فارسی تحصیل کرد و درجه لیسانس گرفت. مدتی در مدرسه خان نزد حجت الله حسینی «جامع المقدمات» و مقداری «سیوطی» خواند. مدتی به عنوان ویراستار در مؤسسه چاپ و انتشارات دانشگاه تهران به کار پرداخت.
سپس تحصیلات خود را در رشته ادبیات فارسی ادامه داد و در 1357هـ .ش موفق به اخذ دانشنامه دکتری از دانشگاه تهران شد. او رساله خود را با راهنمایی دکترپرویز ناتل خانلری به انجام رساند. شمیسا پس از اتمام دروس دانشگاهی، تحصیلات حوزوی را ادامه داد و برخی کتب مانند «شرح منظومه»، «رسائل»، «قوانین» و «مطول» را نزد سید جعفر سجادی خواند. بعد عضو گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبایی شد و در آن دانشگاه به تدریس پرداخت. انجام صدها طرح تحقیقاتی و مطالعاتی در حوزه زبان و ادب فارسی و سالها تدریس و تربیت نسل جوان سبب شد تا در 1385هـ .ش دانشگاه علامه مراسم بزرگداشتی برای این استاد فرهیخته برگزار نماید.
از نکات برجسته آثار شمیسا تقسیم بندىهاى دقیق و علمى اوست که نقش بسیار مهمى در بازآفرینى و تئوریک ساختن مباحث مهم و مغفول مانده ادبى داشته و موضوعات مهم و کلیدى ادبیات فارسى را تشریح و تبیین کند.
علاوه بر مقالاتی که در نشریات و مجلات تخصصی و ادبی نگاشته،آثار متعددی نیز از این استاد برجسته تاکنون منتشر شده است که از آن جمله میتوان به تألیف کتابهای «فرهنگ عروضی»، «آشنایی با عروض و قافیه»، «انواع ادبی»، «داستان یک روح» (تأویل داستان بوف کور از صادق هدایت)، «نگاهی تازه به بدیع»، «تأثیر شعر عربی بر تکامل شعر فارسی»، «نقد ادبی»، «نگاهی به فروغ»، «سیر غزل»، «کلیات سبکشناسی» (4 جلد)، «معانی»، «بیان»، «بیان و معانی»، «راهنمای ادبیات معاصر»، «طرح اصلی داستان رستم و اسفندیار»، «شاهد بازی در ادبیات فارسی»، «گزیده منطقالطیر» عطار نیشابوری، مجموعه داستان سیروس در اعماق، مجموعه داستان ماه در پرونده، مجموعه داستان آینده، تاریخ سری بهادران فارسی قدیم، «زندگانی قدیمی است»، «فرهنگ تلمیحات»، «فرهنگ اشارات» و یادداشتهای حافظ و تصحیح کتابهای «دیوان » شوکت بخاری، «غزالان الهند» غلامعلى آزاد بلگرامى و ترجمه کتاب های «با یونگ و هسه» میگوئل سرانو، «عشق جادویی» میگوئل سرانو و «تأثیر شعر عربی بر تکامل شعر فارسی» دود پوتا اشاره کرد.