ضیاء‌الدین سجادی (تولد 1299، مشهد)، ادیب
ضیاء‌الدین سجادی فرزند حاج سید مصطفی سرابی در خانواده‌ای در مشهد متولد شد. تحصیلات مقدماتی، دبیرستان و دانشسرای مقدماتی را در زادگاهش گذراند و دیپلم ادبی گرفت. از 1316هـ . ش به استخدام وزارت فرهنگ درآمد، به عنوان دبیر در دبیرستان‌های مشهد به تدریس پرداخت. در 1320هـ . ش به تهران منتقل شد. از 1324 هـ . ش به کار تدریس در دبیرستان‌های تهران ادامه داد و در همین سال با کسب رتبه نخست، در رشته زبان و ادبیات فارسی از دانشسرای عالی درجه لیسانس گرفت و همکاری خود را با رادیو آغاز کرد و به تهیه و اجرای برنامه های ادبی و مذهبی در رادیو پرداخت.
از 1325هـ . ش به عنوان مدرس در دانشسرای عالی و دانشکده ادبیات دانشگاه تهران مشغول تدریس شد. از 1328هـ . ش به عضویت شورای نویسندگان و شورای برنامه‌های انتشارات و عضویت شورای نویسندگان برنامه‌های رادیو درآمد و تهیه و اجرای برنامه‌های ادبی و مذهبی را در رادیو به عهده داشت. پس از آن عضو شورای عالی برنامه های رادیو و تلویزیون تا 1357هـ . ش بود. بعد تحصیلات خود را در رشته زبان و ادبیات فارسی ادامه داد و در 1334 هـ . ش موفق به اخذ دانشنامه دکترای از دانشکده ادبیات دانشگاه تهران شد.
او به زبان های فرانسوی، انگلیسی و عربی آشنایی داشت. دکتر سجادی در 1339هـ . ش درجه دانشیاری و در 1344هـ . ش درجه استادی گرفت و سرانجام در 1358 هـ . ش بازنشسته شد. دکتر سجادی عضو انجمن ایرانی فلسفه و علوم انسانی، انجمن استادان زبان و ادبیات فارسی و کنگره تحقیقات ایرانی نیز بود. وی در مدت خدمت خود چندین تقدیرنامه از وزارت فرهنگ ، انتشارات رادیو ، وزارت فرهنگ و هنر، وزارت علوم و آموزش عالی، دانشسرای عالی و دانشکده ادبیات دانشگاه تهران دریافت کرد. او علاوه بر تالیفات متعدد، بیش از صدو هفتاد مقاله در موضوع‌های ادبی، تاریخی و مذهبی در مجلات و نشریات مختلف از جمله در نشریه «دانشکده ادبیات و علوم انسانی تهران»، «راهنمای کتاب»، «یغما»، «سخن»، «دانشنامه ایران و اسلام» و «دانشنامه جهان اسلام» به چاپ رسانید. وی با همکاری مولفان دیگر، یک دوره کتاب فارسی و دستور تاریخ ادبیات فارسی را به رشته تحریر در آورد. دکتر سجادی در 3 مرداد ماه 1375 هـ . ش در تهران درگذشت و در بهشت زهرا به خاک سپرده شد.
آثار متعددی از این استاد برجسته باقی مانده است که از آن جمله می‌توان به تألیف کتاب‌های «انسان در قرآن کریم»، «دیباچه‌نگاری در ده قرن»، «سخنان گزیده درباره فردوسی و شاهنامه»، «شرح احوال و آثار ابن عمید»، «حواشی دکتر محمد معین بر اشعار خاقانی»، «فرهنگ لغات و تعبیرات با شرح اعلام و مشکلات دیوان خاقانی شروانی»، «کارنامه بزرگان ایران»، «کوی سرخاب تبریز و مقبرهالشعراء»، «گزیده اشعار خاقانی»، «گزیده اشعار سنایی» با مقدمه و توضیحات، «مباحث لغوی و دستوری فرهنگ لغات قرآن»، «مقدمه‌ای برمبانی عرفان و تصوف»، «مکتب استاد» گفتارهایی درباره زبان و ادب فارسی،« رساله تحقیق در اشعار و امثال فارسی تاریخ بیهقی»، «سیری در اندیشه و شناخت معرفت»، «اشعار معروف و گویندگان آنها با شرح و تحقیق»، «قصه حی بن یقظان و سلامان و ابسال» و تصحیح کتاب‌های «دیوان خاقانی شروانی»، «مجموعه نامه های خاقانی شروانی»، «شرح قصیده مسیحیت» شمس‌الدین محمد لاهیجانی، «مفتاح الکنوز» رضاقلی خان هدایت، و «مثنوی ختم الغرائب خاقانی» اشاره کرد. دکتر سجادی بر کتاب‌های «تاریخ ادبیات ایران» جلال‌الدین همایی (چاپ دوم،1340)، «جشن نامه مدرس رضوی»، «مقدمه بر رباعیات خیام (خط حسین خسروی، 1370)، «تاریخ ادبی ایران از صفویه تا عصر حاضر» ادوارد براون (ترجمه دکتر بهرام مقدادی، 1368) با همکاری دکتر عبدالحسین نوایی و « مقدمه و توضیحات و حواشی بر تاریخ ادبیات عرب » نیکلسون (ترجمه کیواندخت کیوانی، 1369) نیز مقدمه و حواشی نوشته است.
انجمن آثار و مفاخر فرهنگی به پاس سال‌ها خدمات علمی و فرهنگی وی، طی برگزاری مراسم بزرگداشتی در 26 شهریور ماه 1381هـ . ش ایشان را به عنوان یکی از مفاخر ایران‌زمین معرفی کرد و لوح تقدیری به خانواده استاد اهداء نمود.