محمدتقی دانش پژوه (تولد 1290، آمل)، ادیب و فهرست‌نویس
محمدتقی دانش‌پژوه در آمل متولد شد. پدرش، میرزا احمد لاریجانی، از مجتهدان و فقهای بنام آمل و لاریجان بود. محمدتقی تحصیلات مقدماتی را نزد پدر فرا گرفت، «قرآن کریم»، «دیوان» حافظ و «نصاب‌الصبیان» خواند. همچنین شروع به آموختن زبان فرانسه کرد. مقدمات ادبی را نزد میرزا علی بارفروش در مدرسه «حاج علی اکبر کوچک» در زادگاهش فراگرفت و محضر علمای برجسته‌ای چون آقا میرزا عزیزالله طبرسی، شیخ ابوالحسن آملی واعظ و میرزا ابوالحسن پیشنماز آملی را درک کرد. با مرگ پدر، برای ادامه تحصیل به قم رفت و نزد استادان بنامی همچون میرزا ابوالفضل گلپایگانی، آخوند ملا علی همدانی و آیت الله مرعشی نجفی تلمذ کرد. در 1316 هـ .ش به تهران آمد و مدت چهار سال در مدرسه «سپهسالار قدیم» نزد میرزا مهدی آشتیانی دروس «شفاء»، «اسفار» و «مکاسب» خواند. سرانجام به دانشکده معقول و منقول دانشگاه تهران رفت و در 1320 هـ .ش درجه لیسانس گرفت.
دانش پژوه پس از فارغ التحصیلی، به عنوان کمک کتابدار در کتابخانه دانشکده حقوق دانشگاه تهران به کار پرداخت. از دیگر سمت‌های وی می‌توان از معاونت کتابخانه دانشکده حقوق، ریاست کتابخانه کتب خطی دانشگاه، ریاست کتابخانه مرکزی دانشگاه، مشاور فنی کتابخانه مرکزی و عضو کمیته کتابخانه مرکزی یاد کرد. دانش پژوه از 1334 هـ .ش در دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران به تدریس پرداخت و کار تحقیق و پژوهش را آغاز کرد. در همین راستا، به منظور کسب اطلاعات کتاب‌شناسی و نسخه‌شناسی به دستور دانشگاه تهران به شهرهای بغداد، نجف، کربلا، کاظمین، مدینه، مکه، مسکو، تفلیس، دوشنبه، تاشکند، بخارا، سمرقند، باکو، پاریس، مونیخ، برلین، اترخت، استانبول، کمبریج، بوستون، میشیگان، شیکاگو و نیویورک سفر کرد. یادداشت‌هایی در خلال این سفرها برداشت که بخش مربوط به کشورهای عربی در نشریه کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران منتشر شده است.
دانش پژوه در زمینه فهرست‌نگاری تنها به معرفی ظاهری نسخه‌ها نمی‌پرداخت بلکه با دقت و توجه همه جانبه و روشی علمی و مستند، فهرست نگاری نسخ خطی را تنظیم و عرضه می‌کرد. از این رو، با توجه به مبانی فهرست نویسی از میان چهل پنجاه هزار نسخه متفاوت‌الشکل، فهرستی دقیق را به دست داده که برخی از آنها به نظر دیگر فهرست‌نگاران نیامده است. استاد دانش پژوه در 27 آذر ماه 1375 هـ .ش در تهران درگذشت و در قطعه هنرمندان بهشت زهرا به خاک سپرده شد.
آثار متعددی از این استاد برجسته باقی مانده است که از آن جمله می‌توان به فهرست‌های مختلف کتابخانه دانشگاه تهران و مجلس سنا و ترجمه کتاب‌های «النکت الاعتقادیه»، «مصادقه الاخوان»، «رساله المعینیه» و تصحیح «ذخیره خوارزمشاهی» اشاره کرد.