مرتضی حنانه (درگذشت 1368، تهران)، موسیقیدان

مرتضی حنانه در11 اسفند ماه 1301 هـ . ش در تهران متولد شد. وی پس از گذراندن دوره ابتدایی در هنرستان موسیقی به تحصیل پرداخت و آموختن هورن را انتخاب کرد. از این رو  بعدها به عنوان «هورنیست» اول ارکستر سمفونیک تهران شناخته شد. حنانه با شروع جنگ جهانی دوم و تعطیلی هنرستان موسیقی با کمک علاقه­مندانی نظیر غلامحسین غریب و حسن شیروانی کنسرت­هایی به طور آزاد در سالن‌ انجمن‌های فرهنگی و هنری برپا کرد.  پس از پیوستن پرویز محمود به این جمع بود که پایه ارکستر سمفونیک تهران گذاشته شد.

حنانه در جشن هزاره بوعلی سینا که در 1332هـ . ش برگزارشد توانست آثار خود را در حضور شرق شناسانی که برای شرکت در جشن دعوت شده بودند با هم‌سرایی و ارکستر سمفونیک اجرا نماید.  این اجرا مورد توجه حضار بویژه چرولی، سفیر وقت ایتالیا  قرارگرفت.  حنانه به دنبال بورس هنری که از کشور ایتالیا گرفت جهت تکمیل تحصیلات خود بویژه در رشته موسیقی به آن کشور رفت. پس از بازگشت از ایتالیا در ۱۳۴۲هـ .ش علاوه بر تدریس «ارکستراسیون» و اداره کلاس هورن در هنرستان عالی موسیقی، به عضویت شورای عالی موسیقی رادیو ایران درآمد.

در همین زمان بود که ارکستر سمفونیک رادیو ایران را به نام ارکستر فارابی پایه­گذاری کرد. در ۱۹۶۵م از طرف رادیوی ایران و بنا به دعوت یونسکو، به «تریبون انترناسیونال آهنگسازان رادیو و تلویزیون» اعزام شد و در آنجا قطعاتی از «اوراتوریو» اثر خود را اجرا کرد که از رادیوی ایرلند و سوییس پخش شد. پس از افتتاح تلویزیون ایران،  اقدام به تاسیس کلاس‌هایی برای تعلیم فنی خوانندگان کرد و ارکستر سازهای ایرانی را تشکیل داد.

حنانه در۱۳۵۰ هـ .ش موفق به اخذ جایزه بهترین آهنگساز برای فیلم« فرار از تله» به کارگردانی جلال مقدم شد.اثر «کاپریس برای پیانو و ارکستر» مهم ترین اثر استاد مرتضی حنانه است که در طول سی سال و بر مبنای آخرین دست­آوردهای ایشان روی پلی فونی موسیقی ایران نوشته شده است. حنانه ساخت موسیقی فیلم را نیز از ۱۳۲۷هـ. .ش با فیلم «ایران سرزمین طلای سیاه» آغاز کرد. وی ساخت موسیقی متن فیلم‌های بسیاری را  در کارنامه کاری خود دارد که از مهم­ترین آنها می­توان به سریال «هزاردستان» ساخته زنده­یاد علی حاتمی اشاره نمود.

از دیگر آثار حنانه می‌توان به کاپریس برای پیانو و ارکستر سمفونیک، دعا برای کر و سلوها و ارکستر سمفونیک، صبر و ظفر (دو قطعه برای برای ارکست مجلسی با هارپ و پیانو)،بزرگداشت فردوسی (برای پیانو و آواز)، لالایی (برای پیانو سلو برای بزرگداشت نیما یوشیج)، مهرگان (برای ارکستر سمفونیک)، اوراتوریای بزرگ ایران، در دوازده قسمت (برای ارکستر سمفونیک و کر) اشاره کرد. از ترجمه‌های وی می‌توان به «ارکستراسیون»، «چگونه ملودی بسازیم» و از تألیفات او به کتاب­های «گام‌های گمشده»، «دروازه‌های متروک» و «تئوری هارمونی زوج»  اشاره کرد. مرتضی حنانه در تهران درگذشت.

 

یادداشت های مرتبط