سید محمد دبیرسیاقی (تولد 1298، قزوین)، ادیب

سید محمد دبیرسیاقی در قزوین متولد شد. تحصیلات ابتدایی را در زادگاهش گذراند، سپس به تهران آمد، در دارالفنون به تحصیل پرداخت و در 1318 هـ .ش دیپلمه شد. در 1319هـ .ش در وزارت دارایی مشغول به کار شد. سپس تحصیلات خود را دنبال کرد و در 1324هـ . ش موفق به اخذ دکترای زبان و ادبیات فارسی شد. در 1325هـ .ش به عضویت و دبیری انجمن ایرانشناسی درآمد . از  1326  تا ۱۳۳۴هـ .ش  با  علامه دهخدا در  انتشار لغتنامه  همکاری کرد.

از آن پس همکاری او با سازمان لغت‌نامه تا ۱۳۵۹ هـ .ش که تهیه و تدوین این اثر به پایان رسید، ادامه یافت . دهخدا مدت‌ها در پژوهشکده زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات دانشگاه تهران و مدرسه عالی حسابداری به تدریس پرداخت. در 1353 هـ .ش از خدمات دولتی بازنشسته شد.

او مدت‌ها عضو هیأت علمی انجمن آثار و مفاخر ایران بوده ‌است. این استاد برجسته تاکنون نزدیک به ۸۰  متن ادبی و تاریخی را تصحیح و تألیف کرده  است که از آن جمله می‌توان به تصحیح کتاب‌های «شاهنامه»، «دیوان فرخی»، «دیوان اشعار دهخدا»، «دیوان شاه داعی شیرازی»، «دیوان دقیقی»، «دیوان منوچهری»، «دیوان عنصری»، «دیوان لامعی»، «فرهنگ آنندراج»، «جامع‌التواریخ» (بخش غزنویان و سامانیان‌)، «زرتشت نامه»، «برزونامه»، «مجمع الفرس» سروری کاشانی، «سفرنامه خوزستان» میرزا عبدالغفار خان نجم‌الملک، «غیاث اللغات»، «چراغ هدایت»، «تذکرهالملوک»، «ترجمان القرآن» جرجانی، «نزهت القلوب»، «سفرنامه ناصرخسرو» و تألیف کتاب‌های «گنج بازیافته»، «زندگی سلطان جلال‌الدین خوارزمشاه»، نمونه نثرهای آموزنده و دلاویز فارسی (پیشینیان)، «نمونه نثرهای آموزنده و دلاویز فارسی» (معاصران)، «مجموعه قوانین مورد عمل مالیات بر درآمد»، «السامی فی الاسامی»، «برگزیده تاریخ بیهقی»، «دستور زبان فارسی»، «مشتی از خروار»، «کشف‌الابیات شاهنامه»، «مجموعه مقالات عباس اقبال آشتیانی»، «پیشاهنگان شعر فارسی» اشاره کرد.

علاوه بر آن، از دیگر آثار استاد می‌توان از «جشن سده»، «پنجاه لطیفه»، «خاطراتی از دهخدا و از زبان دهخدا»، «کشف‌الابیات» مثنوی نیکلسون، «دیوان لغات ترک»، «کتاب‌الادیان»، گلچین «دیوان ناجی قزوینی»، «کتابچه سرشماری شهر قزوین بر پایه علیمات نوین»، «سیر تاریخی بنای شهر قزوین»، «ره‌آموز حکمت»، «ره‌آغاز حکمت»، «برگردان روایت‌گونه شاهنامه فردوسی» به نثر و ده‌ها مقاله علمی در نشریات نام برد.

 

یادداشت های مرتبط