فرامرز پایور (درگذشت 1388، تهران)، موسیقیدان و نوازنده

فرامرز پایور در 21 بهمن ماه 1311 هـ . ش در تهران متولد شد. پدرش، علی پایور، نقاش و استاد زبان فرانسه در دانشگاه تهران و پدربزرگش، مصورالدوله، نقاش بنام عصر قاجار بود. فرامرز از هفده سالگی نزد استاد ابوالحسن صبا به فراگیری سنتور پرداخت. همچنین محضر استادانی چون عبدالله دوامی و نورعلی برومند را درک کرد. پایور از ۱۳۳۳ هـ .ش فعالیت هنری خود را در وزارت فرهنگ و هنر وقت آغاز کرد. از ۱۳۳۷ هـ .ش به آموزش سنتور در هنرستان عالی موسیقی ملی پرداخت. او اولین سنتورنوازی بود که روی سنتور، نواسازی ‌کرد. همچنین هارمونی و کمپوزیسیون را در کلاس استاد امانوئل ملیک اصلانیان و حسین دهلوی آموخت. در ۱۳۴۱ هـ .ش برای ادامه تحصیل از طرف وزارت فرهنگ و هنر وقت به انگلستان رفت و از دانشگاه کمبریج در رشته زبان و ادبیات انگلیسی فارغ‌التحصیل شد.

همچنین در رشته موسیقی از آکادمی سلطنتی موسیقی لندن مدرک گرفت. پایور طی این سال‌ها تلاش فراوانی جهت معرفی موسیقی ایرانی و سنتور به محافل دانشگاهی انگلستان انجام داد. همچنین برای شناساندن موسیقی اصیل ایرانی، از طرف دانشگاه لندن و دانشگاه کمبریج  کنفرانس‌هایی ترتیب داد. پس از بازگشت به وطن، برای برگزاری کنسرت و عرضه موسیقی ایرانی به کشورهای مختلف جهان سفرکرد. همچنین  در کلاس هنرستان موسیقی ملی شاگردان زیادی تربیت کرد. او سال‌ها در وزارت فرهنگ و هنر وقت، سرپرست ارکستر گروه‌ همنوازی را به عهده داشت. پایور از 1353 هـ .ش همکاری خود را با سازمان رادیو و تلویزیون آغاز کرد و در اجراهای گروهی خود با شماری از چهره‌های بنام  موسیقی ایرانی مانند جلیل شهناز و هوشنگ ظریف، رحمت‌الله بدیعی و علی‌اصغر بهاری، حسن ناهید، محمد موسوی، حسین تهرانی  و محمد اسماعیلی همکاری کرد. در ۱۳۶۰ هـ . ش  همراه جلیل شهناز، علی‌اصغر بهاری، محمد موسوی و محمد اسماعیلی «گروه اساتید» را سازمان داد و سرپرستی، آهنگ‌سازی و نوازندگی سنتور را در آن به عهده گرفت. این گروه، آثار ماندگاری با محمدرضا شجریان و شهرام ناظری اجرا کردند.

پایور همچنین با خوانندگان بسیاری از جمله عبدالوهاب شهیدی، محمدرضا شجریان، محمود خوانساری، احمد ابراهیمی، نادر گلچین، سروش ایزدی، شهرام ناظری، حمیدرضا نوربخش و علی رستمیان همکاری کرد. پایور در ۱۸ آذرماه ۱۳۸۸هـ . ش در تهران  درگذشت. او در طول فعالیت هنری خود آثار ماندگاری در زمینه موسیقی معاصر ایران باقی گذاشت که از آن جمله می‌توان به تألیف کتاب‌هایی چون «سی قطعه چهارمضراب برای سنتور»، «هشت آهنگ برای سنتور»، «گفتگو»، «ردیف (چپ‌کوک) برای سنتور»، «مجموعه پیش درآمد و رنگ»، «قطعات موسیقی مجلسی»، «فانوس»، «تئوری موسیقی»، «رِنگ شهرآشوب برای ویلن»، «دوره ابتدایی»، «رهگذر» دونوازی برای سنتور و فلوت، «آموزش ابتدایی تار»، «ردیف آوازی و تصانیف قدیمی به روایت استاد عبدالله دوامی»، «ویرایش مجدد دوره‌های سنتور ردیف استاد ابوالحسن صبا» و «فالگوش» هفت قطعه برای سنتور و آلبوم‌هایی چون «شهرناز» و «ضرباهنگ» و  «شهرآشوب» و «دلنواز»  و «ضرب اصول» (با همکاری حسین تهرانی)، «پرنیان»، «کرشمه»، «پریزاد»، «دلکش»، «دستگاه ماهور و سه‌گاه » (با همکاری هوشنگ ظریف و محمد اسماعیلی)، «نغمه‌هایی در دستگاه شور و ماهور»، «شور، چهارگاه» به یاد حبیب سماعی، «دستگاه همایون» (با همکاری  محمد اسماعیلی)، «رهاورد » (با همکاری جلیل شهناز و محمد اسماعیلی)، «چهارباغ»، «حاصل عمر»، «حکایت دل»، «پراکنده»، «ارغوان»، «شب مهتاب»، «نوای دل»، «بداهه‌نوازی نوا، راست پنجگاه»، «رِنگ شهر آشوب»، «گروه‌نوازی»، «گفتگو»، «پرده عشاق»، «سروش بهار»، «مویه» (با همکاری  جلیل شهناز و محمد موسوی)، «دل شیدا»، «کنسرت اساتید موسیقی ایران»، «لیلی و مجنون»، «خلوت گزیده»، «کرشمه نرگس» (با همکاری جلیل شهناز و  محمد اسماعیلی)، «راز دل»، «انتظار دل»، «انتشار مجموعه‌ای از آثار پایور به پاس نیم قرن فعالیت هنری وی از سوی مؤسسه ماهور»، «هفت پیکر»، «آواز محمود کریمی»، «سه تار»، «تنها یک خاطره»  با همکاری  محمدرضا لطفی و تعدادی از برنامه‌های گلها (‌شماره ۱۰۳، ۱۰۷، ۱۲۳، ۱۲۴، ۱۳۳، ۱۳۷، ۱۵۰، ۱۵۶، ۱۵۸، ۱۶۲، ۱۸۱، ۱۸۲، ۱۸۳، ۱۸۵، ۱۰۲) اشاره کرد.

یادداشت های مرتبط