مهندس منوچهر آرین در همایش «استاد بشر» که در آمفی تئاتر دانشکده علوم دانشگاه فردوسی که به منظور گرامیداشت دانشمند بزرگ ایرانی خواجه نصیرالدین طوسی برگزار شد با اشاره به طراحی برج رادکان توسط خواجه نصیرالدین طوسی، خاطر نشان کرد: این برج در گذشته به منظور رصد کردن آسمان مورد استفاده بوده است.
وی افزود: همچنین خواجه نصیرالدین طوسی با طراحی این برج توانسته است، ساعت دقیق اول تیر، اول مهر، اول دی و نوروز را محاسبه کند و این در نوع خود بینظیر است.
آرین در ادامه اظهار کرد: این برج میتواند ساعت دقیق ظهر و همچنین طلوع و غروب خورشید را به وسیله ی دوازده دیواره سنگی و 36 ستون خود نشان دهد و نیز روزنههای انتهایی برج به کمک درگاهیها، ساعت دقیق اول تیر، اول مهر، اول دی و نوروز را نشان میدهد.
این کارشناس نجوم باستانی گفت: دو روزنه انتهایی برج که بر روی گنبد بنا، قرار گرفته است تنها در اول تیر ماه و اول دی ماه، نور خورشید را از درون یکدیگر عبور میدهد و این موضوع با عکس و فیلم به صورت سند در اختیار سازمان میراث فرهنگی قرار گرفته، همچنین در این بنا به وسیله شیارهایی که در کنار یکی از روزنهها تعبیه شده، با انعکاس تابش نور خورشید بر پایین درگاهی، نشان از اول نوروز میدهد که این مساله به اعجاب انگیز بودن بنا میافزاید.
مهندس آرین خاطر نشان کرد: پایه سنگی پیرامون برج بر خط نیمروزان (نصف النهار مبداُ) ساخته شده است و براساس 36 نیم استوانه پیرامون برج میتوان زاویه افقی را در پهنه زمین به دست آورد که در این برج به وسیله دریچههای متعددی که در آن تعبیه شده است میتوان به رصد ستارگان و فعالیتهای گستردهای پرداخت.
وی در ادامه گفت: در زیر پوشش گنبدی برج رادکان که فرو ریخته است، تنها دوازده دریچه وجود دارد که توانایی پیدا نمودن آغاز چهار برج بره، برج خرچنگ، برج ترازو، و برج بز یا آغاز ماههای فروردین، تیر، مهر و دی که آغازگر موسمهای چهارگانه ما هستند را دارد.
کاشف برج تاریخی رادکان با اشاره به تاریخ ساخت رصدخانه مراغه توسط خواجه نصیرالدین طوسی اظهار کرد: ساخت این رصدخانه در سال 657 هجری قمری شروع و به مدت سه سال در سال 660 هجری قمری پایان یافت که خواجه نصرالدین طوسی تا پایان عمر در سال 672 هجری قمری در آنجا به رصد مشغول بوده است.
منبع: ایسنا