اسماعیل حاکمی والا (تولد 1315، آبادان)، ادیب
اسماعیل حاکمی، در آبادان متولد شد. تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در بوشهر، آبادان و شیراز گذراند و از دبیرستان «سلطانی» شیراز دیپلم ادبی گرفت. در 1334 هـ . ش به دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران رفت و در رشته زبان و ادبیات فارسی درجه لیسانس گرفت. در 1337 هـ . ش تحصیلات عالیه خود را در دوره دکتری زبان و ادبیات فارسی ادامه داد و در 1343 هـ . ش موفق به اخذ دانشنامه دکترا شد. حاکمی والا در کنار تحصیل در دانشگاه، در مدارس «سپهسالار» (شهید مطهری کنونی) و «مروی» به تحصیل ادبیات عرب و علوم و معارف اسلامی نیز پرداخت و «مقامات حریری»، «مغنیاللبیب»، «مکاسب»، «شرایع» و «سیوطی» را خواند. او از 1343-1347 هـ . ش در وزارت آموزش و پرورش به خدمت پرداخت. در 1347 هـ .ش با درجه استادیاری به دانشگاه تهران منتقل شد. در 1352 هـ . ش درجه دانشیاری و در 1362 هـ . ش به مرتبه استادی نائل آمد و سرانجام در مهرماه 1369 هـ . ش به عنوان استاد ممتاز دانشگاه برگزیده شد. دکتر حاکمی علاوه بر تدریس، عهدهدار سمتهایی چون معاونت دانشگاه علامه طباطبایی و ریاست کتابخانه مرکزی دانشگاه نیز بود. او اهل شعر هست و در 1335هـ . ش مجموعه اشعار خود را با عنوان «شکوفه» منتشر کرد.
دکتر حاکمی سردبیری مجله دانشکده ادبیات، سرپرستی کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران، معاونت پژوهشی دانشگاه علامه طباطبایی، عضویت شورای گسترش زبان فارسی، سرپرستی کمیته تخصصی زبان و ادبیات فارسی و عضویت قطب عرفان دانشگاه تهران را در کارنامه خود دارد. آثار متعددی از این استاد برجسته تاکنون منتشر شده است که از آن جمله میتوان به تألیف کتابهای «دستور زبان فارسی» (2 جلد)، «آشنایی با ادبیات فارسی»، «آیین فتوت و جوانمردی»، مجموعه مقالات «طیران آدمیت»، «گفتارهای دستوری»، «برگزیده ادب فارسی» با همکاران، «فرج بعد از شدت» (3جلد)، «تحقیق درباره ادبیات غنایی»، «متون تاریخی»، «متون مصنوع و مزین»، «ادبیات معاصر ایران»، «آشنایی با ادبیات فارسی»، «زبان و نگارش فارسی»، «سماع در تصوف»، «پندنامه عطار»، و تصحیح کتابهای «بهارستان» جامی، «ترجمان البلاغه»، «تحفهالملوک» تستری، «برگزیده اشعار رودکی و منو چهری» و «گزیده اشعار مسعود سعد سلمان» اشاره کرد.
انجمن آثار و مفاخر فرهنگی به پاس سالها خدمات علمی و فرهنگی وی، طی برگزاری مراسم بزرگداشتی در 20 مهر ماه 1383هـ . ش ایشان را به عنوان یکی از مفاخر ایرانزمین معرفی کرد و لوح تقدیری به استاد اهدا نمود.