عبدالرحمن شرفکندی (هژار) (درگذشت 1369، کرج)، مترجم

عبدالرحمن شرفکندی مشهور و متخلص به هژار در 1300 هـ . ش در شهر مهاباد  متولد شد. تحصیلات مقدماتی را در  مکتبخانه گذراند، مدتی  نزد  سید محمد،که طلبه جوانی بود، فرهنگ لغات عربی، «معلقات سبع» و «لامیهالعجم» طغرایی اصفهانی  فرا گفت و با  نالی، شاعر معروف کرد، آشنا شد. در «مسجد بازار» نزد استاد ملاحسین مجدی قصیده «بانت سعاد » کعب بن زهیر و «لامیهالعرب» ابن الوردی را آموخت. سپس به خانقاه شیخ برهان بازگشت  و تا هفده سالگی برای فراگیری دانش به اکثر روستاها و شهرهای حوالی مهاباد سفر کرد.او از آنجایی که به شعر علاقه داشت، دواوین شعرای زیادی را خواند و اشعار زیادی از حفظ داشت.

با مرگ پدر در 1317هـ .ش عهده‌دار مسئولیت خانواده شد، تحصیل را  رها کرد، به کسب و کار روی آورد و  به مهاباد نقل مکان کرد. مدتی در اداره دخانیات بوکان به کار پرداخت. از آنجا که اهل شعر بود، در آن  ایام به سرودن شعر روی آورد  و اشعار طنزی در باب مسایل غیر اخلاقی رایج در ادرات آن زمان سرود. او در شعر «هژار» تخلص می‌کرد. نخستین دیوان اشعارش را با نام «آلکوک» در 1325هـ .ش  در تبریز منتشر کرد. هژار به دلیل مسائل سیاسی مدت دو ماه در سقز به زندان افتاد ولی هنگام انتقال به مهاباد، گریخت و به عراق رفت، در آنجا  به علت کار سخت بیمار شد و  به بیمارستانی در جبل لبنان انتقال یافت.

او مدت دو سال در جبل لبنان به مطالعه پرداخت و اطلاعات خود را در زمینه زبان و ادبیات عرب تکمیل کرد. با بازگشت  به عراق، به عضویت مجمع علمی آن کشور درآمد و به مطالعه و تحقیق پرداخت و برخی اشعار و مقالاتش را منتشر ساخت. هژار سه سال نیز در سوریه اقامت گزید، عاقبت  بعد از هفده سال به ایران بازگشت و  در عظیمیه کرج  اقامت گزید. کتاب «‌قانون» ابوعلی سینا را ترجمه کرد و با ترجمه آن به محافل علمی و ادبی راه پیدا کرد و به عضویت فرهنگستان زبان فارسی درآمد.

بعد همچنان کار تحقیق، تألیف و ترجمه را دنبال کرد و آثار ارزشمندی را در زمینه‌های علمی و ادبی به رشته نگارش درآورد که از آن  جمله می توان  به  شرح «دیوان» شیخ احمد جزیری (به زبان کردی)، «منظومه‌ای شامل طنزهای اجتماعی»، «بوکوردستان: دیوان اشعار» و ترجمه کتاب‌های «قانون» ابن‌سینا، «رباعیات خیام» (به زبان کردی)، «شرفنامه بدلیسی»، «یک جلوش بی نهایت صفرها» دکتر شریعتی (به زبان کردی)، «آری این چنین بود برادر» دکتر شریعتی (به زبان کردی)، «عرفان، برابری، آزادی» دکتر شریعتی (به زبان کردی)، «پدر، مادر! ما متهمیم» (به زبان کردی)، «آثارالبلاد و اخبارالعباد» زکریا قزوینی (از زبان عربی به فارسی)، «قرآن کریم» (به زبان کردی)، «هوزی له بیر کراوی گاوان » (از زبان عربی به کردی)، «منظومه مم و زین» احمدخانی (از زبان کردی)، «تاریخ سلیمانیه» از زبان عربی به فارسی (چاپ نشده)، «روابط فرهنگی ایران و مصر» از زبان عربی به فارسی (چاپ نشده )، «تاریخ اردلان » مستوره کردستانی (چاپ نشده) و «پنج انگشت یک مشت است» بریژیت ونگور بورسکی و تألیف کتاب‌های «فرهنگ جامع لغات کردی به کردی و فارسی» و «چیشتی مجیور: خاطرات و زندگینامه خودش» اشاره کرد.

انجمن آثار و مفاخر فرهنگی به پاس سال‌ها فعالیت علمی و فرهنگی وی، طی برگزاری مراسم بزرگداشتی در 22 شهریور 1379 هـ . ش ایشان را به عنوان یکی از مفاخر ایران زمین معرفی کرد و لوح تقدیری همراه با نشان زرین انجمن به خانواده استاد اهدا نمود.

یادداشت های مرتبط