علی‌قلی بیانی (تولد 1291، تهران)، آب‌شناس و سدساز

علی‌قلی بیانی از نوادگان میرزا یوسف خان بیان‌الممالک بود و از طرف مادری نسب به علی­قلی خان اعتضادالسلطنه پسر فتحعلی شاه قاجار می­رساند. او  تحصیلات متوسطه را در مدرسه «ثروت» تهران به اتمام رساند و از شاگردان ادیب بجنوردی بود. در 1311 هـ . ش جزء محصلین اعزامی به فرانسه رفت، تحصیلات  خود را در رشته مهندسی هیدرولیک (مکانیک مایعات) در دانشکده علوم «گرنبل» دنبال کرد و از محضر استادانی  چون  پروفسور دانل، گس وکتن بهره برد.

بیانی در 1317 هـ . ش به ایران بازگشت، پس از مدتی فعالیت به عنوان معاون فنی در اداره آب شهرداری، به ریاست آن اداره منصوب گردید. با تأسیس مدرسه مهندسی هنرسرای عالی که بعدها «پلی‌تکنیک» نام گرفت، به تدریس هیدرولیک پرداخت. در 1324 هـ . ش از طرف شورای فرهنگی بریتانیا به عنوان پژوهشگر به لندن رفت و در امپریال کالج مشغول پژوهش شد. در 1325 هـ .ش به تهران بازگشت و در 1330هـ . ش به سمت مدیرکل شهرداری­های وزارت کشور  منصوب شد. در این سمت برای تهیه و تنظیم مواد لایحه قانونی اصلاح قانون شهرداری­ها تلاش ورزید. در 1331هـ . ش بانک ساختمان را تأسیس کرد و رئیس هیأت مدیره آن شد.

مهندس بیانی در 13 شهریور ماه 1388 در تهران درگذشت. آثار متعددی از این استاد برجسته باقی مانده است که از آن جمله می‎‌توان به تألیف کتاب های «جریان سیلابی در انحنای انهار مربعی» به زبان فرانسه (چاپ نشده)، «طول نفوذ بندها» به زبان انگلیسی (چاپ نشده)، «شناخت برتری پروژه‌ای آبیاری»، «طریقه توزیع اعتبارات قبل از حصول اطلاعات تفصیلی»، «سیاست استفاده از منابع آب کشور»، «دانش و آرمان»، «منطق ایمانیان در مارکسیسم»، «منطق عشق عرفانی»، «منطق نیایش»، «زندان اندیشه در حدیث نفس بهمنیار» و «حدیث نفس یکتاپرستان در رکعت سوم نماز» (چاپ نشده) و ترجمه کتاب‌های «رام کردن قدرت» برتراند راسل، «فیزیک و فلسفه» سر جمیز هاپوود جینز فیلسوف و ریاضی‌دان انگلیسی، «پژوهش در نهاد زمان و اثبات اختیار» و «تحول خلاق» و «ماده و یاد» هانری برگسن  اشاره کرد.

انجمن آثار و مفاخر فرهنگی به پاس سال‌ها خدمات علمی و فرهنگی وی، طی برگزاری مراسم بزرگداشتی در   21 آبان ماه 1380 هـ .ش ایشان را به عنوان یکی از مفاخر ایران زمین معرفی کرد و لوح تقدیری به این استاد بزرگوار اهدا نمود.

یادداشت های مرتبط